کتاب مجموعه ای از صفحات نوشته شده ، مصور ، چاپ شده یا صفحات خالی ( صفحه
سفید و نانوشته ) ؛ ساخته شده از جوهر ، کاغذ ( ورق ) ، پوست حیوانات یا مواد
دیگر می باشد ، که معمولا" از یک طرف یا سمت به یکدیگر محکم شده یا متصل می
گردند . هر صفحه ( sheet ) در کتاب ، ورق ( leaf ) و هر سمت یا یک روی هر ورق ،
صفحه نامیده می شود.
به مجلّدکردن کتاب به اصطلاح صحافی گفته میشود.کتاب در اندازههای گوناگون وجود دارد. در ایران قطع رحلی، وزیری و جیبی از معروفترین قطعهای کتاب است. کوچکترین کتاب دنیاکه یک انجیل است در موزه کلیسای وانک اصفهان نگهداری میشود. اولین کتاب به زبان فارسی در هلند به دست یک ارمنی به زیور طبع آراسته شد. از انواع دیگر کتاب، کتاب دیجیتالی (e-Book) است که کتاب در قالب بستههای نرمافزاری مانند پیدیاف ارائه شود که وسایلی نیز به نام کتابخوان الکترونیکی مانند آمازون کیندل نیز برای خواندن آن به کار میرود. نمونه دیگری از کتاب غیر چاپی، کتاب صوتی است.

تاکنون تعریف مشخص و کاملی که بتواند مفهوم تمام انواع گوناگون کتاب را در بر بگیرد، ارائه نشدهاست.
اما یکی از تعاریف معتبری که درمورد کتاب ارائه شدهاست، مربوط به سازمان یونسکو میشود؛ کتاب یک اثر چاپی صحافی شدهاست که بیشتر از ۴۹ صفحه داشته باشد و مانند نشریات، تحت یک عنوان ثابت، بهصورت دورهای منتشر نشود
تعریف دیگری که در این مورد وجود دارد، کتاب را «مجموعهای از لوحهای چوبی یا عاجی یا مجموعهای از ورقهای کاغذ، پوست آهو و یا مادهای مانند آن، اعم از دستنویس یا چاپی که با هم به نخ کشیده یا صحافی شده باشند» معرفی کردهاست.
واژه کتاب از زبان عربی وارد فارسی شدهاست. در فارسی میانه نامک (به فارسی دری نامه) به طور عمومی به کتاب اطلاق میشد و فروردگ به آنچه امروز عموماً نامه خوانده میشود. در دورهٔ تکوین فارسی دری نیز نامه به معنی مطلق کتاب به کار رفتهاست. در فارسی میانه از اصطلاحات تخصصیتر ماتیکان (رساله) و نسک (برای بخشهای اوستا) استفاده شدهاست. کلمهٔ نُبی که همریشه با نبشتن (نوشتن) است و معنای مطلق کتاب یا نوشته از آن مستفاد تواند شد در فارسی دری به معنی خاص قرآن به کار رفتهاست.
کتاب، قدمتی پنجهزار ساله دارد. کتابهای نخستین به شکل لوحهای گلی بودند. اما با گذشت زمان با توجه به دسترسی بشر به امکانات جدید و تغییر نیاز بشر به ارتباطات و اطلاعات، شکل کتابها تکامل یافت.
لوحهای گلی، در منطقه بینالنهرین برای نوشتن مورد استفاده قرار میگرفت. استفاده از این روش در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد، توسط تمدن سومر ابداع شد و به تکامل رسید. اما با گذشت زمان، بابلیها و آشوریها نیز همین روش را بهکار گرفتند. این لوحها با استفاده از خاک رس و آب ساخته میشدند و قبل از خشک شدن، با استفاده از ابزارهای نوکتیز بر روی آنها نوشته میشد. نوشتههای بیشتر این لوحها، بیشتر مرتبط با امر بازرگانی، اداری و حکومتی بود.
استفاده از کاغذ پاپیروس برای نوشتن از حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد در مصر رایج شد و تا قرن ششم میلادی نیز ادامه یافت. کاغذ پاپیروس، صفحهای بود که از گیاه پاپیروس بهصورت یک تومار با درازای چند متر و عرض ۳۰ سانتیمتر ساخته میشد. این تومار، انعطافپذیر بود و پس از پیچیده شدن بهصورت یک استوانه به قطر ۵ تا ۶ سانتیمتر در میآمد. ابزار نوشتن بر روی پاپیروس، نی یا قلمنی آغشته به مرکب بود. اختراع پاپیروس یکی از تحولات بسیار مهم در تاریخ کتاب محسوب میشود. قدیمیترین کتابی که بهصورت تومار پیدا شدهاست، پاپیروس پریس نام دارد که مشتمل بر گفتههای اخلاقی است. داستان سینوحه نیز یکی از معروفترین کتابهایی است که بر روی پاپیروس نگاشته شدهاست. پاپیروس اگرچه سبک و کمحجم بود، اما برخلاف لوحهای گلی، شدیدا آسیبپذیر بود و بههمین دلیل تاکنون هیچ مجموعه مهمی مربوط به مصر باستان، از زیر خاک بیرون نیامدهاست.
به مجلّدکردن کتاب به اصطلاح صحافی گفته میشود.کتاب در اندازههای گوناگون وجود دارد. در ایران قطع رحلی، وزیری و جیبی از معروفترین قطعهای کتاب است. کوچکترین کتاب دنیاکه یک انجیل است در موزه کلیسای وانک اصفهان نگهداری میشود. اولین کتاب به زبان فارسی در هلند به دست یک ارمنی به زیور طبع آراسته شد. از انواع دیگر کتاب، کتاب دیجیتالی (e-Book) است که کتاب در قالب بستههای نرمافزاری مانند پیدیاف ارائه شود که وسایلی نیز به نام کتابخوان الکترونیکی مانند آمازون کیندل نیز برای خواندن آن به کار میرود. نمونه دیگری از کتاب غیر چاپی، کتاب صوتی است.

تاکنون تعریف مشخص و کاملی که بتواند مفهوم تمام انواع گوناگون کتاب را در بر بگیرد، ارائه نشدهاست.
اما یکی از تعاریف معتبری که درمورد کتاب ارائه شدهاست، مربوط به سازمان یونسکو میشود؛ کتاب یک اثر چاپی صحافی شدهاست که بیشتر از ۴۹ صفحه داشته باشد و مانند نشریات، تحت یک عنوان ثابت، بهصورت دورهای منتشر نشود
تعریف دیگری که در این مورد وجود دارد، کتاب را «مجموعهای از لوحهای چوبی یا عاجی یا مجموعهای از ورقهای کاغذ، پوست آهو و یا مادهای مانند آن، اعم از دستنویس یا چاپی که با هم به نخ کشیده یا صحافی شده باشند» معرفی کردهاست.
واژه کتاب از زبان عربی وارد فارسی شدهاست. در فارسی میانه نامک (به فارسی دری نامه) به طور عمومی به کتاب اطلاق میشد و فروردگ به آنچه امروز عموماً نامه خوانده میشود. در دورهٔ تکوین فارسی دری نیز نامه به معنی مطلق کتاب به کار رفتهاست. در فارسی میانه از اصطلاحات تخصصیتر ماتیکان (رساله) و نسک (برای بخشهای اوستا) استفاده شدهاست. کلمهٔ نُبی که همریشه با نبشتن (نوشتن) است و معنای مطلق کتاب یا نوشته از آن مستفاد تواند شد در فارسی دری به معنی خاص قرآن به کار رفتهاست.
کتاب، قدمتی پنجهزار ساله دارد. کتابهای نخستین به شکل لوحهای گلی بودند. اما با گذشت زمان با توجه به دسترسی بشر به امکانات جدید و تغییر نیاز بشر به ارتباطات و اطلاعات، شکل کتابها تکامل یافت.
لوحهای گلی، در منطقه بینالنهرین برای نوشتن مورد استفاده قرار میگرفت. استفاده از این روش در ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد، توسط تمدن سومر ابداع شد و به تکامل رسید. اما با گذشت زمان، بابلیها و آشوریها نیز همین روش را بهکار گرفتند. این لوحها با استفاده از خاک رس و آب ساخته میشدند و قبل از خشک شدن، با استفاده از ابزارهای نوکتیز بر روی آنها نوشته میشد. نوشتههای بیشتر این لوحها، بیشتر مرتبط با امر بازرگانی، اداری و حکومتی بود.
استفاده از کاغذ پاپیروس برای نوشتن از حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد در مصر رایج شد و تا قرن ششم میلادی نیز ادامه یافت. کاغذ پاپیروس، صفحهای بود که از گیاه پاپیروس بهصورت یک تومار با درازای چند متر و عرض ۳۰ سانتیمتر ساخته میشد. این تومار، انعطافپذیر بود و پس از پیچیده شدن بهصورت یک استوانه به قطر ۵ تا ۶ سانتیمتر در میآمد. ابزار نوشتن بر روی پاپیروس، نی یا قلمنی آغشته به مرکب بود. اختراع پاپیروس یکی از تحولات بسیار مهم در تاریخ کتاب محسوب میشود. قدیمیترین کتابی که بهصورت تومار پیدا شدهاست، پاپیروس پریس نام دارد که مشتمل بر گفتههای اخلاقی است. داستان سینوحه نیز یکی از معروفترین کتابهایی است که بر روی پاپیروس نگاشته شدهاست. پاپیروس اگرچه سبک و کمحجم بود، اما برخلاف لوحهای گلی، شدیدا آسیبپذیر بود و بههمین دلیل تاکنون هیچ مجموعه مهمی مربوط به مصر باستان، از زیر خاک بیرون نیامدهاست.
ساعت : 8:18 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی